साहित्य

सिन्धुपाल्चोक जिल्ला मेलम्ची नगरपालिकाकाप्रमुख आइतमान तामाङले हरेक धर्मको आआफ्नै महत्व हुन्छ , अहीले श्री स्वस्थानीको मेला पनी शुरु भएको छ । माघ १ गते माघे संक्रान्ती पनी बिशेष चाड हो यि सबैको आआफ्नै महत्व छ यो सबै मेलाहरुले मानिसलाइ अनुशासित बनाइरहेको छ भन्नु भएको छ । उँहाले हरेक मठ, मन्दीरमा हेर्नुहोस लाइन बद्ध रुपले मानिसहरु अनुशासित भएर दर्शन गर्ने गरेको पाइन्छ यस्तो पबित्र स्थलहरुबाट सबैले पाठ सिक्न पर्ने बताउँनु भयो । उँहाले मेलम्ची नगरपालिका वडा नं. ९, ज्यामिरे, खड्काथोक भस्मेमा रहेको पुरातात्त्विक धार्मिक स्थल सातधारा (दुप्चेश्वर) मेलाको उद्धघाटन गर्दै यस्तो बताउँनु भएको हो । माघ १गते नगरप्रमुख आइतमान तामाङको प्रमुख आतिथ्य र वडाध्यक्ष श्री किरणदीप खड्काको विषेश आतिथ्यतामा भएको कार्यक्रममा झाँक्री नाचले थप रौनकता प्रदान गर्नुका साथै जनता मावि स्काउट ट्रुपद्वारा स्काउट गीतमा मार्च प...

भवानी बराल ‘भ’ अक्षरबाट सुरु भएका शब्दहरु ज्यादै विवादास्पद भए । भाटभटेनी, भ्रष्ट, भ्रष्टाचार, भूटानी, भाउजु, भण्डाफोर, भू–माफिया, भद्रगोल, भूमिगत, भू–राजनीति, भक्त, भुस्याहा, भाते, भतुवा, भँडुवा, भेडा, भित्रिनी, भैंसी, भ्रम, भत्र्सनालगायत दर्जनौ शब्दको कैरन गर्न सकिन्छ । यसरीनै भडखालो, भक्षक, भगुवा, भट्टी, भतभत, भत्ता, भद्दा, भयानक, भय, भयावह, भरस्ट, भरौटे, भष्म, भाँड, भेदभाव, भिरङ्गी, भाँडभैलो शब्दलाई लिन सकिन्छ । यस्तै भाट, भाई भारदार, भूत, भूतप्रेत, भूतात्मा, भुत्ते, भुत्रो, भुत्रैसित, भद्रो, भाटा, भिखारी, भिख, भिटो, भीड, भिड्नु, भीर, भीषण, भुमरी जस्ता नकारात्मक अर्थ दिने आदि अनेक शब्द कैरन गरेर साध्य छैन । यसमध्ये भाटभटेनी, भ्रष्टाचार, भुटानी र भाउजु शब्द त मुखेन्जी आउँछ । यसैले नेपालको उछित्तो काड्ने यी शब्दको उत्पादक देवनागरी वर्णमालाको व्यञ्जनमध्ये अरु यथावत राखी चौविसौ व्यञ्जन ...

सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको मेलम्ची नगर पालिकामा पर्ने नेपालकै चर्चीत पर्यटकीय स्थलको रुपमा परिचित हुने तैयारीमा रहेको गुफाडाडामा आगामी पौष १७ गते जलवायु दिवस मनाइने भएको छ । मेलम्ची नगरपालिकाले आगामी जनवरी १ अर्थात पुस १७ गते मेलम्ची नगरपालिका–९ स्थित गुफा डाँडामा पाँचौ जलवायु दिवस आयोजना गर्ने भएको नगर पालिकाले जनाएको छ । मेलम्चीनगरपालिकाको मंसिर २८ गते बसेको कार्यपालिका वैठकले प्रथम जलवायु सम्मेलन भएको गुफा डाँडामा सम्मेलनको सम्झना र जलवायु परिवर्तनले पुर्याउने असरको सम्वन्धमा छलफल गर्न दिवस आयोजना गर्ने निर्णय गरेको नगर प्रमुख आइतमान तामाङले जानकारी दिनुभयो । उाहाका अनुसार दिवसको बागमती प्रदेशका मुख्य मन्त्री बहादुर सिं लामाले उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । त्यसै गरी दिबसमा मा.बहादुर सिंह लामा (तामाङ) प्रमुख अतिथि मुख्य मन्त्री, मुख्य मन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालय, बागमती प्रदेश र...

धार्मिक तथा पर्यटकीय रुपमा परिचित सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको सबैभन्दा ठूलो मानिने गौराती भीमेश्वरमा शुक्रबारदेखि मेला सुरुभएसंगै दर्शन गर्न आउँने भक्तजनको भिड लागेको छ । पार्किङको सहज व्यवस्थापन भएसंगै विगतको वर्षमा हुने गरेको समस्या सुल्झिएकाले पनि भक्तजन बढेका हुन् ।सिन्धुपाल्चोकको गौरती भीमेश्वरमा बर्सेनी कात्तिक पुर्णिमाको दिनदेखि पञ्चमीसम्म लाग्ने मेला यस वर्ष पनि सुरु भएको हो । यातायातको व्यवस्थापन सहज भएसंगै गौरती भीमेश्वरमा मेला भर्न आउँने भक्तजनमा उल्लेख्य सहभागिता देखिएको छ । विगतका वर्षहरुमा यातायात व्यवस्थापन गर्न नसक्दा दर्शनार्थीले समस्या भोग्नु परेपनि यसवर्ष सहजता सिर्जना भएसंगै विभिन्न जिल्लाबाट भक्तजनको ओइरो लागेको गौराती भिमसेन युथ क्लबले जानकारी दिएको छ । धार्मिक तथा पर्यटकीय दृष्टिले प्रख्यात सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको सबैभन्दा ठूलो मानिने गौराति भीमेश्वरको मेला प्रत्येक कार्ति...

लघुकथाको फेसबुक पेज लघुकथा प्रतिष्ठान नेपालले शुभकामना आदान प्रदान सहित बिविध कार्यक्रम गर्दै तेस्रो वार्षिकोत्सव मनाएको छ । प्रथम चरण अन्तर्गत पेजले लघुकथा आह्वान गरेर लघुकथा प्रतियोगिता सम्पन्न गरेको थियो । जसमा पहिलो चरणबाट उत्कृष्ट १५ लघुकथाको छनौट गरिएको थियो । त्यसमध्ये नारायणप्रसाद निरौलाको पहिचान लघुकथा सर्वोत्कृष्ट भएको थियो । वार्षिकोत्सवको अवसरमा पेजले बुढ्यौली साहित्य समाज सप्तरीको आयोजनामा यहि कार्तिक ३ गते कंचनपुर सप्तरीमा कार्यक्रम सम्पन्न भयो । बुढौली साहित्य समाज सप्तरीका अध्यक्षको सभापतीत्वमा सम्पन्न उक्त कार्यक्रममा सप्तरी शिक्षा समन्वय इकाईका प्रमुखले प्रमुख आतिथ्यता ग्रहण गर्नु भएको थियो भने खेमराज पोखरेल ,गोपाल संग्रौला आदि विशेष अतिथिहरूको भूमिकामा हुनुहुन्थ्यो । कार्यक्रममा रमेन्द्र कोइराला , निरज कोइराला , पुण्य कार्की र ललिता झाले खेमराज पोख्रेलको एकालाप लघुकथा...

सिन्धुपाल्चोक जिल्ला पाँचपोखरी थाङपाल गाउँपालिकाका अध्यक्ष टासी लामाद्धार मुद्धा आफु बिरुद्ध प्रकाशीत समाचार का बिरुद्ध मुद्धा दर्ता गराउँनु भएको छ । भने प्रेस कान्सिल नेपालले यसको छानबिन शुरु गरेको छ । काउन्सिलले ४वटा सञ्चार माध्यमलाइ कालो सुचीमा राख्दै एउटा युट्ृयुब च्यानललाइ कार्बही र ७वटालाइ अनुगमन गर्ने निर्णय गरेको छ । यस समबन्धमा पाँचपोखरी थाङपाल गाउँपालिकाका अध्यक्ष टासी लामाले आफ्नो सामाजीक सञ्जाल मार्फत बासी आमाबुवा दाजुभाइ दिदिबैनी लगायत सम्पुर्ण जनसमुदायमा सामाजिक सन्जालको प्रयोग गर्दा सतर्क रहनुहुन सुझाव भन्दै मलाई करिब ३ बर्ष अगाडि एक जना महिलाबाट फेसबुकfriend request आएकोमा म राजनैतिक ब्यक्ति भएको र ती महिलालाई देखेजस्तो अनुहार कि भएकोलेfriend request accept गर्न पुगे।त्यसपछी ती महिलाले मलाई भिडियो call गरिन।उनले अभद्र कुरा गर्न थालेपछी म उनिबाट टाढा हुन खोज्दा उनले मेरो टा...

स्थानीयको आस्थासँग जोडिएका सबै धर्म, संस्कृति को संरक्षणका लागी आफुले गर्न सक्ने सहयोग गर्ने बाह्रबिसे नगरपालिकाका प्रमुख बालकृष्ण बस्नेतले बताउँनु भएको छ ।  शुक्रबार बस्नेतले बाह्रविसे नगरपालिका वडा न ७ स्थित फाम्तिङ्ग गुम्बाको उद्द्घाटन गर्नु हँुदै उँहाले यस्तो बताउँनु भएको छ ।बाह्रबिसे नगरपालिका वडा नं ७ स्थित घुम्थाङमा नवनिर्मित फाम्तिङ गुम्बाको उद्घाटन गर्दै प्रमुख अतिथीको आशनबाट बोल्दै बस्नेतले धार्मिक पर्यटनबाट बाह्रबिसे नगरको बिकास गर्न सकिने बताउँनु भयो ।उँहाले गुम्बाको पुनर्निर्माणमा बाह्रबिसे नगरले पनि सहयोग गर्ने बताउँदै गुम्बाको ब्यबस्थापनमा पनि जोड दिने प्रतिबद्धता गर्नु भएको छ ।तिब्बती रिम्पोछे तेन्जिङ पालजोरको सहयोग, स्थानीय जनताको स्रोत र चन्दा संकलन गरेर गुम्बाको पुनर्निर्माण गरिएको हो । हालसम्म तीन करोड खर्च भएको निर्माण समितिले जानकारी दिएको नगर प्रमुख बालकृष्ण बस्नेतक...

पाटन (ललितपुर), २१ कात्तिक : तीन सय त्रियासी वर्षदेखि चलेको कार्तिक नाच आजदेखि सुरु हुनेभएको छ । पाटन दरबार क्षेत्रको कार्तिक डबलीमा आजदेखि कार्तिक नाच सञ्चालन हुन लागेको कार्तिक नाच संरक्षण समितिका अध्यक्ष तथा कलाकार किरण चित्रकारले जानकारी दिनुभयो । यो नाच भगवान विष्णुका १७ कथासँग जोडिएको मान्यता छ । “यही कातिक ३० गतेसम्म सञ्चालन हुने नाचमा हरेक दिन फरक–फरक कथामा आधारित रहेर लिला अनुसारका नाच देखाइन्छ । यो नाच मल्लकालीन राजा सिद्धिनरसिंह मल्लले सुरु गरेदेखि हरेक कात्तिक महिनामा चल्दै आएको छ । सिद्धिनरसिंह मल्लले देश र जनताको कल्याणार्थ ‘कार्तिक नाच’ चलाएको जनविश्वास छ”, अध्यक्ष चित्रकारले बताउनुभयो । नेपाल संवत् ७६१ अर्थात् विसं १६९७ मा ‘कात्तिक नाच’को प्रारम्भ भएको इतिहासमा उल्लेख छ । यसको प्रमुख विशेषता हरेक दिन फरक–फरक कथामा आधारित रहेर नाच देखाउनु हो । मल्लकालीन राजा सिद्...

ढोरपाटन (बागलुङ), १८ कात्तिक : देउसी-भैलोलाई तिहारको महत्वपूर्ण हिस्साका रूपमा लिइन्छ । बालबालिकादेखि वृद्धवृद्धासम्म देउसीभैलोमा रमाउने गर्छन् । सोरठी, मारुनीसहित पुराना नाच नाचेर खेलिने देउसीभैलो पछिल्लो समय हराउँदै गएको छ । मौलिक संस्कृतिसहित देउसीभैलो हराउँदै गएपछि बुढापाका चिन्तित बनेका छन् । यमपञ्चक सुरु भएपछि बागलुङ बजारसहित ग्रामीण क्षेत्रमा देउसीभैलो खेल्नेहरूको भिड लाग्ने गरेको छ । भैलोले गाउँ, टोल र छिमेक गुञ्जायमान छन् तर यसको मौलिकता भने बर्सेनि हराउँदै गएको छ । तिहार पर्वसँग मादल, बासुरी, खैजडीलगायत बाजा र मौलिक गीत जोडिएका हुन्छन् । अहिलेको देउसीभैलोमा मौलिक बाजा र गीत सुनिदैनन् । बजारमा आएका ‘रेकर्डेड’ पप, आधुनिक र ¥याप गीतमा युवायुवती भैलो खेल्छन् । पप, ¥याप र विदेशी भाषाका गीतमा भैलो खेल्दा बुढापाका भने खिन्नतता प्रकट गर्छन् । निसीखोला गाउँपालिका–४ का ७४ वर्षी...

काठमाडौँ, १८ कात्तिक: यमपञ्चकसमेत भनिने तिहारको पाँचौं दिन आज भाइटीका पर्व दिदीबहिनीले आफ्ना दाजुभाइलाई श्रद्धा, आस्था र निष्ठाका साथ दीर्घायु, आरोग्य र ऐश्वर्य प्राप्तिको कामना गर्दै परम्पराअनुसार पञ्चरङ्गी वा सप्तरङ्गी टीका लगाएर मनाइँदैछ । प्रत्येक वर्ष कार्तिक शुक्ल द्वितीयाका दिन मनाइने नेपालीको दोस्रो ठूलो चाड तिहारको मुख्य दिन आज दाजुभाइले दिदीबहिनीबाट टीका ग्रहण गर्दैछन् । आजको दिनलाई यमद्वितीया पनि भनिन्छ । दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई टीका लगाएपछि दाजुभाइले पनि दिदीबहिनीलाई टीका लगाउने गरिन्छ । दिदीबहिनीलाई पूजा गर्नाले अखण्ड सौभाग्य र ऐश्वर्य प्राप्त हुने शास्त्रीय मान्यता रहेको धर्मशास्त्रविद् एवं नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका सदस्य प्रा डा देवमणि भट्टराईले राससलाई जानकारी दिनुभयो । भाइटीकाको टीका आज दिनभर लगाउन कुनै बाधा नभए पनि साइत खोज्नेका लागि बिहान ११ः३७ बजे...